'ಹರಿಜನ' ಎಂಬ ನಾಮಕರಣದ ಸುತ್ತ ಒಂದಷ್ಟು...

                             

-ರಘೋತ್ತಮ ಹೊ.ಬ.

    ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಎಂತೆಂತಹ ವ್ಯಂಗ್ಯಗಳು ನಡೆದಿವೆಯೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಜನಾಂಗವೊಂದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಹೆಸರಿಡುವ ವ್ಯಂಗ್ಯವೂ ಕೂಡ ನಡೆದಿದೆ. ಒಂದರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ದುರಂತವೆನ್ನಬಹುದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಯಾವವೊಂದು ಸಮುದಾಯವನ್ನು ತಾವು ಕೀಳು, ಹೊಲಸು ಎಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಸಮುದಾಯ ಭಾವಿಸಿತ್ತೋ ಅಂತಹ ಶತೃ ಸಮುದಾಯ ತನ್ನ ಅಧೀನ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರದು. ಅಂದಹಾಗೆ ಅಧೀನ ಸಮುದಾಯವಾಗಿರುವ ಆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯ ಸಮುದಾಯವೇನೂ ತನಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರು ನೀಡಿ ಎಂದು ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧ ತೊಡೆ ತಟ್ಟಿದ್ದ ಆ ಪಟ್ಟಭದ್ರ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಗೋಗರೆದಿರಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅರ್ಜಿ ಗುಜರಾಯಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅಂಥಹದ್ದೊಂದು ನಾಮಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರ ನಡೆದುಹೋಯಿತು. ಅದು ಅಂತಿಂಥ ನಾಮಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರವಲ್ಲ. ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಅದರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು, ಅದರ ವೇಶಭೂಷಣವನ್ನು, ಅದರ ರೂಪ ಕುರೂಪವನ್ನು ನೋಡಿ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರದು. ನಮ್ಮ ಕಡೆ ಮಗು ಕಪ್ಪಗಿದ್ದರೆ ಕರಗಯ್ಯ ಎಂದು, ಕೆಂಪಗಿದ್ದರೆ ಕೆಂಪಯ್ಯ ಎಂದು, ಕಾಡು ಮನುಷ್ಯನ ಥರ ಇದ್ದರೆ ಕಾಡಯ್ಯ ಎಂದು (ಸಧ್ಯಕ್ಕೆ, ಆ ಟ್ರೆಂಡ್ ಇಲ್ಲ ಬಿಡಿ!) ಇಡುತ್ತಾರಲ್ಲ ಹಾಗೆ. ಅಸ್ಪøಶ್ಯರ ದಯನೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು, ವೇಶಭೂಷಣವನ್ನು, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರವನ್ನು ನೋಡಿ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರದು. ಅಂದಹಾಗೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಇಡಲಾದ ಆ ಹೆಸರು ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂದು!
 
   ಹೆಸರು ಇಡುವುದು ಎಂದ ಮೇಲೆ ಪುರೋಹಿತರೊಬ್ಬರು ಇರಲೇಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಹೌದು, ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಹರಿಜನ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾದ ಆ ನಾಮಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪೌರೋಹಿತ್ಯವನ್ನು ವಹಿಸಿದವರು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಹನದಾಸ್ ಕರಮಚಂದ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು. ಈ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಂದ ಗೌರವದಿಂದ ‘ಮಹಾತ್ಮ’ ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಾಪೂಜಿಯವರು.

   ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಇರಲಿ, ಮೊದಲಿಗೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯ ಎಂಬ ಆ ಬೃಹತ್ ಜನಸಮುದಾಯವನ್ನು ಏಕೆ ಹರಿಜನ ಎಂದು ನಾಮಾಂಕಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಏನು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ. ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಅವರಿಗೆ ಹರಿಜನ ಎಂಬ ಆ ಹೆಸರಿಡಲಾದದ್ದು 1937ರ ನಂತರ. ತಮಾಷೆಯೆಂದರೆ exact date ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ! ಯಾಕೆಂದರೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರು ತಾನೆ! ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಯಾವಾಗ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ “ಅದೇ ಅವತ್ತು ಅಮಾಸೆ ಸ್ವಾಮಿ. ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಮಾರನೆ ದಿನ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಮಗುವಿನ  date ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೇಸ್ಟರು ಒಂದು ಅಂದಾಜು ದಿನ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ”! ಹೀಗೆಯೇ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಹರಿಜನ ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಿದ ಆ ಸಮಯ 1932 ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಆಸುಪಾಸು. ಅರೆ, ಇದೇನಿದು? 1932 ಎಂದು ಒಂದು ಇಸವಿ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿದೆಯಲ್ಲಾ ಎಂದು ಹಲವರಿಗಾದರೂ ಅನ್ನಿಸಬಹುದು.

   ಹೌದು, ಅದು ನಿಜ ಅದೆಂದರೆ ಈ ದೇಶದ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೂ 1932ನೇ ಇಸವಿಗೂ ಒಂದು ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧ. ಏಕೆಂದರೆ 1932ರ ಈ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಕುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪೂನಾ ಒಪ್ಪಂದ ಜರುಗಿದ್ದು ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರನ್ನು ಶಾಶ್ವತ ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ತಳ್ಳಿದ್ದು. ಅಂದಹಾಗೆ ಅಂಥಹ ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ತಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದವರು again ಮತ್ತದೇ ಮಹಾತ್ಮಗಾಂಧೀಜಿಯವರು!
 
   ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಯಾವುದರ ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಹೌದು, ಅಸ್ಪøಶ್ಯರನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍ನ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಗಳ ಶಾಶ್ವತ ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ತಳ್ಳಲು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಈ ಪದವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಪೂನಾ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮರಿಗೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ನಿಜ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಗೊತ್ತಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹಾಗೆಯೇ ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ “ಶೋಷಿತವರ್ಗಗಳು (depressed classes)” ಎಂಬ ಪದ ಈ ದೇಶದ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ಜೊತೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದುದು ಮತ್ತೆ ಹಾಗೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದೇ ಆದರೆ ಶೋಷಿತ ವರ್ಗಗಳು ಎಂಬ ಆ ವರ್ಗಗಳು ಇನ್ನೆಂದಿಗೂ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍ನ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಬರುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿಯೂ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಸಾಲದ್ದಕ್ಕೆ ಪೂನಾ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರ ವಿರುದ್ಧ ಆ ಪರಿ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸ್ವತಃ ಮಹಾತ್ಮಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೂ ಪಾಪಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಾಡಿರಬೇಕು! ಅಥವಾ ತನ್ನ  original ಬಣ್ಣ ಬಯಲಾಯಿತಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಅಳುಕು ಮತ್ತು ಅಂಥಹ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿಯೂ ಅವರು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಆ ಪದ ‘ಹರಿಜನ’ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯ  ಸಂಘ ಹಾಗೂ ಆ ಹೆಸರಿನ ಉದ್ಧಾರ ಅರ್ಥಾತ್ ಹರಿಜನೋದ್ಧಾರ!
 
   ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲಿ ಹರಿಜನ ಎಂದು ನಾಮಾಂಕಿತವಾದಾಕ್ಷಣ ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದ ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೇಳಿಯೇ ಹೇಳಿರುತ್ತಾರಲ್ಲವೆ? ಹೌದು, ಗಾಂಧೀಜಿ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂದರೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ‘ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು’ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ಹಾಗಿದ್ದರೆ ನೀವು ‘ದೆವ್ವದ ಮಕ್ಕಳಾ?’ ಎಂದು ಆಕ್ರೋಶದಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಹೆಸರಿನ ತಲಸ್ಪರ್ಶಿ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ತೊಡಗುವ ಅವರು ತಮ್ಮ ‘ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಯಾರು?’ ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ವಿವರಣೆ ಇಂತಿದೆ:
   
  “ಗಾಂಧೀಜಿ  ಶೋಷಿತವರ್ಗಗಳನ್ನು ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಎನ್ನುವ ಬದಲಾಗಿ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂದರು. ಸ್ವಜಾತಿ ಪ್ರೇಮಿಗಳಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಗಾಂಧೀಜಿ ವೈಷ್ಣವಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಹರಿಜನ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಹಾಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದ ಕಂಡರಾಗದು. ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಅನೇಕರು ದನಿ ಎತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ‘ಹರಿಜನ’ ಎನ್ನುವ ಆ ಹೆಸರು ದಯೆ ಅನುಕಂಪ ಸೂಚಿಸುವಂಥಾದ್ದು. ಯಹೂದಿಯರು ತಮ್ಮನ್ನು “ದೇವರಿಂದ ಆರಿಸಲಾದ್ದ ಜನ” ಎಂದು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಶಬ್ಧವು ಅರ್ಥ ಪಡೆದಿದ್ದರೆ  ಅದು ಬೇರೆಯೇ ವಿಷಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು ಎಂದು ಕರೆಯಿಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಅಸಹಾಯಕತೆ, ಪರಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಕೆಟ್ಟದ್ದಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವವರಿಂದ ಅನುಕಂಪ ಬೇಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದ. ಸಾಲದಕ್ಕೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯ ಗಣ್ಯರೆಲ್ಲರೂ ಈ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸೂಚಿತವಾಗಿರುವ ‘ಅವಮಾನಕರ ಅರ್ಥ’ಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲಿ ಈ ಹೊಸ ಹೆಸರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಅದೆಷ್ಟು ವಿರೋಧವಿದೆಯೆಂದರೆ ಮುಂಬಯಿ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನಿನ ಸಮರ್ಥನೆ ನೀಡಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಮಸೂದೆ ಮಂಡಿಸಿದಾಗ ಎಲ್ಲಾ ಅಸ್ಪøಶ್ಯ ಸದಸ್ಯರು ಪಕ್ಷ ಭೇದ ಮರೆತು ಸಭಾತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ ವಿರೋಧ ಸೂಚಿಸಿದರು! ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಹಾಗೂ ಅವರೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಪತನವಾಗುವವರೆಗೂ ‘ಹರಿಜನ’ ಎನ್ನುವ ಆ ಹೆಸರು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೇ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ್ದು ಮತ್ತು ಈ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದೇನು ಆಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ”.”
 
   ಆಶ್ಚರ್ಯ! ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ವಿವರಣೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬ ಏಕಾಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಎಂಬ ಬೃಹತ್ ಶಕ್ತಿಗಳು ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಖೆಡ್ಡಾಕ್ಕೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಅವರು ಎಳೆಎಳೆಯಾಗಿ ಬಿಡಿಸಿಟ್ಟುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಬೃಹತ್ ಶಕ್ತಿಗಳು ಪತÀನವಾಗುವವರೆಗೆ ಆ ಹೆಸರು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಗಂಭೀರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಅವರು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ!
   
   ಅಂದಹಾಗೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ಆ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ  “ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು  ಸ್ವಜಾತಿ ಪ್ರೇಮಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ವೈಷ್ಣವ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ‘ಹರಿಜನ’ಎಂಬ ಹೆಸರಿಟ್ಟರು” ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆಶ್ಚರ್ಯವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಪೇಜಾವರಶ್ರೀಗಳೂ ಕೂಡ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ವೈಷ್ಣವದೀಕ್ಷೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಘಪರಿವಾರದ ಆ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಗಾಂಧೀಜಿಯಿಂದ ಪಡೆದರೆ? ಅಥವಾ ಗಾಂಧೀಜಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಿಂದೂ ಪರಿವಾರಗಳ ಮೂಲ ಗುರುವೇ? ಕಾಲವೇ ಉತ್ತರಿಸಬೇಕು! ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದು. ಅದೆಂದರೆ, ಗಾಂಧೀಜಿ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂದರೆ “ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು” ಎಂದು ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ. ‘ದೇವದಾಸಿ ಪದ್ಧತಿ’ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದದ್ದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ದೇವದಾಸಿಗಳಾಗುವವರು? ಬಹುತೇಕ ದಲಿತ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು. ಆ ದೇವದಾಸಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹುಟ್ಟುವ ಮಕ್ಕಳು? ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು! ಹಾಗಿದ್ದರೆ ‘ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು’ ಅರ್ಥಾತ್ ‘ಹರಿಜನ’ರೆಂದರೆ ‘ಸೂ... ಮಕ್ಕಳು’”ಎಂದರ್ಥ! ಖಂಡಿತ, ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದಕ್ಕೆ ಉಗ್ರ ವಿರೋಧ, ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದು ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ.
   
   ಅದೇನೇ ಇರಲಿ ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಶೋಷಣೆ ಅನುಭವಿಸಿದವರನ್ನು, ಅಕ್ಷರ ಕಾಣದವರನ್ನು “ಆ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರ ಕಂಡ ಒಬ್ಬನಿಂದ” ತಪ್ಪಿಸಲು, ವಿಮೋಚನೆಗೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಗಾಂಧೀಜಿ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸಿಗರು ಒಟ್ಟಾರೆ ಹಿಂದೂಗಳು ರೂಪಿಸಿದ ಆ ಪದವೇ ಹರಿಜನ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲಿ ಹಿಂದೂಗಳಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಗೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಅವರ ಅಡಿಯಾಳರಾದರೆಂದೇ (ರಾಜಕೀಯ) ಅರ್ಥ! ಅಂದಹಾಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಅಡಿಯಾಳಾದರೆ ಮುಗಿದುಹೋಯಿತು. ಆತ ಅಥವಾ ಆ ಸಮುದಾಯ ಇನ್ನೆಂದಿಗೂ ವಿಮೋಚನೆಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
 
   ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲಿ ಆಸ್ಪøಶ್ಯರಿಗೆ ಅಂತಹ ಗುಲಾಮಗಿರಿ ಬೇಕೆ? ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಹರಿಜನ ಎಂಬ ಆ ಕೀಳು ಪದದಿಂದ ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬೇಕೆ? ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಹಾಗೆ ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾದರೆ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಮಾದಿಗ, ಹೊಲೆಯ, ಜಾಡಮಾಲಿ ಹೀಗೆ ತಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ನೇರ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆಯಲ್ಲವೇ? ಯಾಕೆ ಉನ್ನತ ಜಾತಿಗಳವರು ತಮ್ಮ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಗೌರವವಾಗಿ ಗೌಡ, ಪಟೇಲ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ಹಾಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡರೆ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಿರಿಕಿರಿ ಆಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಅದು ಅಂದು ಚಳುವಳಿಯ ರೂಪ ತಾಳಿದರೆ? ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ತಾನೇತಾನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನ ವಿಷಯವೊಂದನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಅದೆಂದರೆ 1989ರ ಅಸ್ಪøಶ್ಯತಾ ನಿಷೇಧ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಅಸ್ಪøಶ್ಯರನ್ನು ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂದು ಸಂಭೋದಿಸುವುದೂ ಕೂಡ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧ. ಹಾಗಿದ್ದರೆ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವರು? ಅವರೂ ಕೂಡ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಅರ್ಹರಲ್ಲವೇ?
     
 ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಅಸ್ಪøಶ್ಯರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ‘ಹರಿಜನ’ರೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮೊದಲು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಬೇರೆಯವರು ಹಾಗೆ ಕರೆದರೂ ಅದನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಬೇಕು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲಿ ‘ಹರಿಜನ’ ಎಂಬ ಆ ಪದವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೈ ಬಿಡಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಾವು ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ಹೇಳಿರುವ ಹಾಗೆ ಗಾಂಧೀಜಿ, ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಹಿಂದೂಗಳ ಶಾಶ್ವತ ಗುಲಾಮರಾಗುತ್ತೇವಷ್ಟೆ.